Onderzoek en publicaties

Op deze pagina vind je een selectie van recente (onderzoeks)publicaties.
Ik heb ervaring met kwalitatief onderzoek, evaluatie-onderzoek en praktijkgericht (actie-) onderzoek.  

Lopende projecten en onderzoeken

Op dit moment (januari 2024) ben ik onder andere betrokken bij de volgende projecten:

  • Voor de Alliantie voor een Inclusieve Energietransitie, een samenwerkingsverband van zes landelijke migranten- en vluchtelingenorganisaties, doe ik onderzoek naar opvattingen en gevoelens die Nederlanders met een migratie- of vluchtelingenachtergrond hebben bij klimaatverandering, verduurzaming en energietransitie.
  • Ik was in het najaar van 2023 tijdelijk parttime eindredacteur van de Kanttekening. Sinds december 2023 schrijf ik zo nu en dan als onderzoeksjournalist een achtergrondartikel. In 2024 wil ik onder andere enkele artikelen over discriminatie in de zorg schrijven.
    Daarnaast schrijf ik voor andere bladen en mijn blog Republiek Allochtonië
  • Samen met Sharon Polak (Dander) en Critical Mass doe ik onderzoek naar de wijze waarop machthebbers in de zorg gestimuleerd kunnen worden meer te doen tegen discriminatie in de zorg.
  • In het kader van Amsterdam 750 jaar maak ik samen met EMCEMO een website en tentoonstelling over de migratiegeschiedenis van Marokkaanse Amsterdammers.
  • Samen met Alfons Fermin en Jurriaan Omlo evalueer ik een programma tegen polarisatie- en radicalisering van een welzijnsorganisatie in een grote gemeente.
  • Ik ben gestart met het schrijven van de politieke monografie van het Nederlandse immigratie en integratiebeleid. Dit zal in verschillende projecten vorm krijgen. Meer hier.
  • Daarnaast begeleid en ondersteun ik als vrijwilliger enkele groepen die zich inzetten voor mensenrechten en/of streven naar meer autonomie en zelfbeschikking.

Recent gepubliceerd of afgerond (selectie)

Berichten over racisme, discriminatie en woke: trends in 5 Nederlandse kranten

Hoeveel aandacht was er de afgelopen jaren voor discriminatie en racisme in Nederlandse kranten? En nam deze aandacht toe na gebeurtenissen als de aanval van 7 oktober in Israël of de Black Lives Matter-protesten? Lees verder

Inclusieve energietransitie: het perspectief van Nederlanders met een migratieachtergrond en mensen in armoede

Mensen die in armoede leven, leven vaak door de nood gedwongen al heel duurzaam. Als je in armoede leeft, dan heb je geen spaarpotje, geen buffer. Dan zet je vanzelf de thermostaat laag, eet je amper vlees, doe je overbodige apparaten uit en heb je geen geld voor een auto of voor vliegvakantie’. Lees het verslag van de Top van Onderop.

Factsheet moslimhaat en moslimdiscriminatie

Wat wordt bedoeld met moslimhaat, anti-moslimracisme, islamofobie of moslimdiscriminatie? Hoe vaak komt het voor? Wat is de impact? Wat is de rol van de media? Wat doet de politiek om moslimhaat en moslimdiscriminatie te voorkomen en wat kan er nog meer gebeuren? Je kunt de factsheet hier lezen.

Artikel: Kabinet moet vaart maken tegen buitenlandse inmenging

Nederlandse burgers die zich inzetten voor mensenrechten en democratie in hun land van herkomst worden geconfronteerd met bedreigingen en intimidatie, variërend van fysiek geweld tot subtiele manipulatie. Ze vragen de Nederlandse overheid om bescherming en een actiever beleid tegen buitenlandse inmenging. Lees het artikel hier

Artikel: Aanpak van moslimdiscriminatie wordt bemoeilijkt door institutioneel wantrouwen

Nederlandse moslims behoren tot de bevolkingsgroepen die het vaakst discriminatie ervaren. Toch komt het beleid gericht tegen deze vorm van discriminatie maar moeizaam op gang. Een overzicht.

Artikel: ‘Zo kunt u zelf uitspraken van politici over asiel en migratie factchecken’

Het kabinet viel in juli over het asielbeleid. In aanloop naar de verkiezingen zal het vaak over immigranten en asielzoekers gaan en zal er worden gegoocheld met cijfers. In dit artikel voor De Kanttekening worden de belangrijkste cijfers op een rij gezet.

Onderzoek naar behoefte specifieke opvang dakloze lhbtiq+

Samen met Eva Klooster en Rodrigo Consalez Alvarez deed ik onderzoek naar de vraag of er behoefte is aan specifieke opvang voor dak- en thuisloze lhbtiq+ (jong)volwassenen in Amsterdam.

Onderzoek: Ex ante evaluatie meldplicht discriminatie voor verhuurbemiddelaars

Samen met Alfons Fermin, Elsa van de Loo, Juliette Bonneur en Jurriaan Omlo onderzocht ik de juridische mogelijkheid, de praktische uitvoerbaarheid en de verwachte effectiviteit van een meldplicht voor verhuurbemiddelaars om discriminerende verzoeken van verhuurders te melden. Meer hier

Literatuuronderzoek moslimdiscriminatie

Samen met Roemer van Oordt schreef ik in november 2022 in opdracht van de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) een notitie waarin we leemtes en hiaten in het onderzoek naar moslimdiscriminatie in Nederland benoemden op grond van al bestaande onderzoeken en rapporten.

Onderzoek: Racisme bij het ministerie van Buitenlandse Zaken

Biculturele medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken, in Den Haag en op de ambassades, worden op de werkvloer geconfronteerd met verschillende vormen van racisme. Dat blijkt uit een onderzoek dat ik samen met Jurriaan Omlo, Ahmet Kaya, Saloua Charif, Mayke Kromhout en Kiran Ramlakhan mocht uitvoeren naar Racisme bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Onderzoek: Moslima’s in Nederlandse kranten

Met Cigdem Yüksel deed ik onderzoek naar foto’s van gesluierde moslima’s in drie kranten. Het is een vervolg op een eerder onderzoek dat we samen deden naar de representatie van moslima’s in de beeldbank van het ANP

Onderzoek: Aanpak van discriminatie en racisme in de sport

Samen met Jurriaan Omlo deed ik in opdracht van de provincie Utrecht een verkennend onderzoek naar de wijze waarop deze provincie discriminatie en racisme in de sport (pdf) kan tegengaan.

Onderzoek naar inclusie en antidiscriminatiebeleid Amstelveen

Samen met onderzoekers van Radar Advies deed ik in opdracht van de gemeente Amstelveen een verkennend onderzoek naar het inclusie en anti-discriminatiebeleid van deze gemeente.

Onderzoek naar institutioneel racisme in Utrecht

Utrecht heeft als eerste gemeente in Nederland onderzoek laten verrichten naar institutioneel racisme binnen de gemeente. Het onderzoek werd uitgevoerd door Bureau Omlo. Ik mocht het onderzoek doen samen met Alfons Fermin, Jurriaan Omlo, Mayke Kromhout, Gregor Walz en Sylvana Robbers.

Lees het rapport: Institutioneel racisme bij de gemeente Utrecht? (pdf)

Zie ook het artikel dat we over dit onderzoek schreven op de website voor sociale vraagstukken

Onderzoek: Amsterdamse discriminatie- en racismemonitor

Ter gelegenheid van de derde Prinsenhof Conferentie schreef ik voor het Comité 21 Maart de Amsterdamse discriminatie- en racismemonitor.

Verkennend onderzoek naar witte vlekken in aanpak schadelijke praktijken

Samen met Jurriaan Omlo deed ik in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een verkennend onderzoek naar eventuele witte vlekken in het beleid om zogenaamde ‘schadelijke praktijken’ te voorkomen. Voor welke thema’s en doelgroepen is nog onvoldoende aandacht en welke interventies zijn effectief om schadelijke interventies te voorkomen?  Meer hier

De Gutmensch Scheurkalender editie 2021

De Gutmensch Scheurkalender werd vorig jaar door NRC uitgeroepen tot een van de drie ‘leukste scheurkalenders van het jaar’. Ik mocht twee bescheiden bijdragen leveren aan de Gutmensch Scheurkalender editie 2022. Een uitgebreidere beschrijving hier. Bestellen kan bij uitgever Jurgen Maas, bij bol.com of nog beter bij uw lokale boekhandel.

Impact van de coronacrisis: portretten van Utrechtse huishoudens

Voor het Utrechtse Saluti heb ik portretten gemaakt van Utrechtse huishoudens een impressie van de impact van de corona-crisis. De portretten zijn bij mij op te vragen.

Evaluatie trainingsaanbod aan moskeebesturen

In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken evalueerde ik samen met Jurriaan Omlo een landelijk project waarbij moskeebesturen worden getraind. Vergroting van kennis en vaardigheden van moskeebestuurders? Evaluatie van een trainingsaanbod aan moskeebesturen in Utrecht en Limburg

Vierde monitor moslimdiscriminatie

Samen met Roemer van Oordt en Ineke van der Valk heb ik de Vierde Monitor Moslimdiscriminatie. Deze monitor, met deze keer speciale aandacht voor discriminatie op de arbeidsmarkt, is in mei 2021verschenen. Meer hier

De verkiezingsprogramma’s over racisme, integratie, slavernijverleden, immigratie etc.

Voor het Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS) heb ik, net als vier jaar geleden, een thematisch overzicht gemaakt van hetgeen in de verkiezingsprogramma’s staat over racisme, integratie, slavernijverleden, etnisch profileren, vrijheid van godsdienst, inburgering en immigratie. Meer hier

‘Moslima’; een onderzoek naar de representatie van moslima’s in de beeldbank van het ANP

Samen met Cigdem Yuksel deed ik onderzoek naar de representatie van moslima’s in de beeldbank van het ANP. (2020)
Publicatie: ‘Moslima’. Een onderzoek naar de representatie van moslima’s in de beeldbank van het ANP. Hiervan verscheen ook, met dank aan Cigdem een Engelstalige versie: Moslima; a study on the representation of muslim women in the ANP image bank.

Utrecht is ook mijn stad. Cijfers en verhalen over discriminatie en stigmatisering van moslims in Utrecht; een verkennende studie

In opdracht van de gemeente Utrecht en Artikel 1 Midden‑Nederland deed ik kwalitatief onderzoek naar ervaringen van moslims met discriminatie en stigmatisering in de gemeente Utrecht in samenwerking met Jurriaan Omlo en klankbordgroep islamitische sleutelfiguren (2020). Publicatie: Utrecht is ook mijn stad. Cijfers en verhalen van moslims in Utrecht, een verkennende studie.

Onderzoek naar o.a. besluitvorming in Tweede Kamer over racisme en discriminatie 2017-2021

In opdracht van het Comité 21 maart heb ik samen met Floor Boots twee onderzoeken gedaan:

Evaluatie Broedersport, project waarbij sport (voetbal) wordt ingezet tegen radicalisering

In opdracht van de gemeente Amsterdam heb ik het project 180 Sport (Broedersport) geëvalueerd, waarbij voetbal wordt ingezet om radicalisering onder islamitische jongeren tegen te gaan (2020). De publicatie is bij mij op te vragen.

Kunstenplan voor Zina/ Adelheid Roosen (Female Economy)

Voor en samen met het geweldige theatergezelschap Zina/Adelheid Roosen schreef ik het Kunstenplan 2021-2025.

Verkennend onderzoek naar de organisatie van de zorg voor vluchtelingenkinderen op ISK‑scholen

In opdracht van LOWAN deed ik samen met Eva Klooster een verkennend onderzoek naar de organisatie van de zorg voor vluchtelingenkinderen op ISK‑scholen. Publicatie: De organisatie van nabijheid

Naar een meer inclusieve straatnaamgeving in Amsterdam

Gemeente Amsterdam: onderzoek naar de wijze waarop Amsterdamse straatnamen inclusiever kunnen worden, samen met Miguel Heilbron, Mayke Heilbron en Jurriaan Omlo (2019). Publicatie: Naar een meer inclusieve straatnaamgeving in Amsterdam.

50 jaar Marokkaanse migratie, 50 jaar burgerschap; Een gedeelde geschiedenis

Op verzoek van Samenwerkingsverband van Marokkaanse organisaties schreef ik een boekje over 50 jaar Marokkaanse migratie, 50 jaar burgerschap. Hierin wordt ook een overzicht gegeven van 50 jaar minderhedenbeleid in Nederland (2019).

Wordt het nog wat met het islamdebat? (bijdrage aan bundel)

In september 2019 verscheen bij Parthenon het boek Wordt het nog wat met het islamdebat? onder redactie van Jan Jaap de Ruiter en Gert Jan Geling. Hierin komen 15 deelnemers aan het islamdebat aan het woord. Ik werd in dit kader geïnterviewd door Jan Jaap de Ruiter.  Meer hier. Zie ook dit blog  over 30 jaar Nederlands islamdebat

30 jaar onderzoek naar berichtgeving over moslims in Nederlandse media

Ik was betrokken bij het onderzoek van Tayfun Balcik naar de berichtgeving over moslims in Nederlandse kranten.  In dat kader schreef ik drie artikelen over 30 jaar onderzoek naar berichtgeving over moslims in Nederlandse media. Ik heb de artikelen gebundeld in deze publicatie.

Methodisch verslag project speeddaten tegen moslimdiscriminatie

Voor de Rotterdamse stichting Mesam (tegenwoordig Inclusia) maakte ik een methodisch verslag van het project speeddaten tegen moslimdiscriminatie. Bij dit project was sprake van een vorm van actie-onderzoek (2019)

Bijdrage aan bundel Mikpunt Moskee

Islamic Institute Netherlands for Education and Research: een hoofdstuk in het boek Mikpunt Moskee (eindredactie Ineke van der Valk) over de reactie van Nederlandse politiek sinds de jaren ’70 op haatincidenten gericht tegen moskeeën. (2019)

Boek Zuilen in de Polder? Onderzoek naar de (geschiedenis van de) institutionalisering van de islam in Nederland

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: onderzoek naar de (geschiedenis van de) institutionalisering van de islam in Nederland samen met Roemer van Oordt. Dit resulteerde in het naslagwerk Zuilen in de polder (2018). Lees het boek (pdf) hier:

Kansen, belemmeringen en ondersteuning van informele organisaties in het Amsterdamse emancipatieveld

Voor de gemeente Amsterdam deed ik samen met Eva Klooster een verkennend onderzoek naar de kansen, belemmeringen en ondersteuning van informele organisaties in het Amsterdamse emancipatieveld. (2018)

Evaluatie en methodiekbeschrijving project islamitische kennisnetwerken

In opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: Evaluatie en methodiekbeschrijving van het project Regionale islamitische kennisnetwerken van het ministerie van SoZaWe in samenwerking met Jurriaan Omlo en Babet Vente. (2018)

Diverse factsheets voor Kennisplatform Integratie & Samenleving over o.a. homoacceptatie, moslimhaat en rechten van vluchtelingen en asielzoekers

Kennisplatform Integratie en Samenleving: verschillende factsheets geschreven over homo‑acceptatie, moslimhaat, rechten van vluchtelingen & asielzoekers en een analyse van verkiezingsprogramma’s in het kader van de Tweede Kamerverkiezingen (2017)

Overige, oudere publicaties

Radicalisering en polarisatie

Radicalisering en polarisatie

Handreiking bespreekbaar maken van radicalisering met (Marokkaans Nederlandse) ouders (2017; onderzoek in opdracht van Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders; ism Habib el Kaddouri)

Rapport: Quickscan, initiatieven van Marokkaanse Nederlanders tegen radicalisering (2015-2016)

Een kwestie van investeren en anticiperen (onderzoek naar voorkomen van etnische spanningen, samen met Lisa Arts, ACB Kenniscentrum, 2012)

Monitor polarisatie en radicalisering in Noord-Holland (onderzoek in opdracht van provincie Noord-Holland, 2011)

Verslag gedaan van een project tegen radicalisering door een groep orthodox islamitische jongeren in Amsterdam.

Radicaal, orthodox, extremist (rapport, verslag van verkennend onderzoek naar radicalisering, samen met Lisa Arts, 2011)

Met de UMMON en de Raad van Marokkaanse Moskeeën Noord-Holland ontwikkelde ik, samen met Roemer van Oordt, voor 18 Marokkaanse moskeeën het project Voorkomen is Beter dan Genezen.

Kennisdossier polarisatie en radicalisering voor gemeenten (in opdracht van provincie Noord-Holland, samen met Amy Jane Gielen en Lisa Arts, 2011)

Meegewerkt aan het onderzoek naar Multicultureel Onbehagen (multicultureel-onbehagen-onderzoeksrapport, pdf) in Amsterdam van de stichting Voorbeeld olv Eva Klooster. Hiervoor werden onder andere  PVV-stemmers geïnterviewd

Radicaal Anders (rapport, verslag van verkennend onderzoek naar radicalisering, 2008)

Medeverantwoordelijk voor de ontwikkeling en de uitvoering van het programma Weerbaar Oost, Netwerken tegen radicalisering, in opdracht van het Amsterdamse stadsdeel Oost/Watergraafsmeer.

Publicaties over vrijwilligers-organisaties, zelfbeschikking en emancipatie

Factsheet over homo-acceptatie in opdracht van het Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS), 2017

Samen met Eva Klooster een orientatie-onderzoek naar “de informele steunnetwerken van Midden- en Oost-Europese gemeenschappen in Amsterdam’ (2014, zie nota hier)

Toolkit maatschappelijke waarde, voor vrijwilligersorganisaties, met Suzanne van Hees, ACB Kenniscentrum, 2011)

Moeilijk bereikbare doelgroepen voor dummies (spiekbriefje, 2008)

Pijlers voor Bruggenbouwers (verslag onderzoek onder vrijwilligersorganisaties van niet-westerse allochtonen, 2006)

Ik, mijn rozentuin (artikel over project dat ik initieerde; hierbij werd theater ingezet om huiselijk geweld onder Marokkaanse vrouwen bespreekbaar te maken)

Allochtone vrijwilligers 2.0 (verslag onderzoek niet-westerse vrijwilligers op het internet, 2009)

Onderzoek gedaan (zoals dit en dit) en projecten (bv de Veilige Haven) ontwikkeld om positie van islamitische LHBTi’s te versterken

Nieuwe lieden in de buurt (verslag onderzoek onder vrijwilligersorganisaties in staatsliedenbuurt in opdracht van wijkcentrum, 2006)

Allochtone vrijwilligers in beeld (onderzoek, 2002)

Overige

Welke rechten en plichten hebben vluchtelingen en asielzoekers in Nederland? Publicatie voor het Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS), 2017

Factcheck: neemt moslimhaat toe in Nederland?  Publicatie voor het Kennisplatform Integratie en Samenleving (KIS), (augustus 2016)

Nederlanders, buitenlanders, allochtonen. De cijfers. (een inmiddels ruim 200.000 keer gelezen factsheet uit juni 2016, sindsdien volgde geregeld een update)

Onderzoek gedaan naar posities van specifieke groepen als Chinese Nederlanders (boek: Karakters in het Laagland) zie ook Volkskrant-artikel Chinezen in Nederland overwinnen eindelijk hun trots

Allochtone jongeren en media (onderzoek voor st Voorbeeld, 2009)

Het weeshuis van de methodieken (verslag van onderzoek naar effectieve methoden, 2010)

Gekleurde Verwachtingen (boek, trendanalyse, geschreven voor ACB Kenniscentrum, 2008)

Op basis van onderzoek naar methoden om criminaliteit onder jongeren, in het bijzonder Marokkaans- Nederlandse jongeren, te voorkomen het project Maarifa (uit ’92) ontwikkeld. Zie ook deze factsheet

Verder schreef ik tientallen achtergrondartikelen en columns op o.a. mijn eigen blog, op Republiek Allochtonië, op joop.nl, op Sargasso en De Kanttekening